Lichaamsschenking aan de wetenschap

Iedereen kan, bij leven, en als hij in staat is op een behoorlijke wijze zijn wil uit te drukken, bepalen dat na zijn dood zijn lichaam moet worden afgestaan voor wetenschappelijk onderzoek, en verdient daarvoor alle respect.

Er bestaan verschillende doeleinden van de schenking van een lichaam. 
We sommen ze graag even op :

 

Orgaandonatie voor transplantatiedoeleinden

Hierbij zullen zogenaamde “edele” organen post mortem bij donoren
worden verwijderd en onmiddellijk na verwijdering worden getransplanteerd. Het gaat om organen zoals het hart, de longen, de lever, de nieren, de alvleesklier, de darmen en de gevasculariseerde samengestelde weefsels (bijvoorbeeld het gezicht, ledematen, enz.). Elk jaar staan 1250 tot 1350 Belgische burgers op de wachtlijst om een van deze levensreddende organen te ontvangen.

De donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatiedoeleinden

Dit soort menselijk lichaamsmateriaal herstelt een falende functie bij een ontvangende patiënt. Zo kan bijvoorbeeld gezichtsvermogen hersteld worden door een hoornvliestransplantatie, een ernstig verbrande patiënt kan baat hebben bij een huidtransplantatie en bij sommige hartziekten is slechts één deel van het hart defect, zoals een klep. In dat geval kan de patiënt baat hebben bij een kleptransplantatie en hoeft hij geen harttransplantatie te ondergaan. Eén enkele donor kan tot 8 levens redden met zijn organen en tot 100 levens redden/ verbeteren met zijn weefsel.

De donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor de vervaardiging van geneesmiddelen

Uit de verwijdering van genen, weefsels of cellen kunnen geneesmiddelen worden gemaakt, deze worden “geneesmiddelen voor geavanceerde therapie” genoemd. Deze geneesmiddelen zullen het mogelijk maken nieuwe behandelingsmethoden aan te bieden aan talrijke patiënten die lijden aan pathologieën zoals de ziekte van Alzheimer, kanker, bij ernstige brandwonden, enz.

De donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoeksdoeleinden

Dit soort donatie kan post mortem plaatsvinden, maar ook terwijl de patiënt nog in leven is (tijdens een chirurgische ingreep, een medisch onderzoek, in het kader van verzorging, enz.) Organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit kan worden gehaald (bijvoorbeeld een tumor, een leverkwab, de hersenen, DNA, enz.) zullen in biobanken worden opgeslagen. In alle gevallen zal dit onderzoek worden verricht om pathologieën beter te begrijpen en nieuwe, meer geschikte behandelingen te ontdekken en aldus betere zorg te verlenen aan patiënten met bijvoorbeeld kankers, infectieziekten, hart- en vaatziekten, zeldzame ziekten, enz. Dit type donatie verschilt van de donatie van lichamen aan de wetenschap, die wordt beheerd door medische faculteiten.

 

De lichaamsschenking in functie van studie

Het doneren van een lichaam aan de wetenschap is noodzakelijk voor de vorming van onze toekomstige artsen. Dankzij een lichaamsschenking worden studenten geneeskunde onderwezen in anatomie en verzorgingstechnieken. Maar ook artsen die hun kennis en technische vaardigheden in hun specialisme op peil wensen te houden hebben hier veel baat bij.

 

PROCEDURE

De betrokkene dient contact op te nemen met een medische faculteit (een universitair ziekenhuis) naar keuze. Deze informeert u over de te ondernemen stappen en voorziet u van een document (testament) als voorbeeld, om te kunnen overgaan tot schenking van het lichaam aan de wetenschap. Dit testament dient handgeschreven, gedateerd en ondertekend te worden door de schenker. Het houdt ook de modaliteiten in over wat er achteraf met het lichaam dient te gebeuren: indien u wensen heeft inzake religieuze dienst of crematie, moeten deze eveneens op het testament kenbaar gemaakt worden (rekening houdend met de regelgeving). De wensen van de betrokken zullen altijd geëerbiedigd worden. De betrokkene zal een kopij van het testament, die hij op zijn beurt aan een vertrouwenspersoon toevertrouwt, en een kaartje verkrijgen dat hij dient toe te voegen aan zijn identiteitskaart. U kan ook terecht op https://www.mijngezondheid.belgie.be/#/ onder de rubriek “Diverse donaties en wilsverklaringen”. Bij overlijden moet het lichaam door een begrafenisondernemer opgehaald en bezorgd worden aan de universiteit en dit binnen de 48 uren.

Na een verblijf van onbepaalde duur, dat veelal 1 tot 2 jaar kan duren, zal de universiteit volgens de wettelijke bepalingen het lichaam vrijgeven, rekening houdend met de wilsbeschikking van de overledene.

 

 

BELANGRIJK

Wetenschappelijke instellingen (universiteiten) betalen nooit om een lichaam te verkrijgen. 
Bovendien zijn alle kosten verbonden aan het overlijden 
(en mogelijk ook het vervoer door de begrafenisondernemer) ten laste van de familie of de erfgenamen. 
Bij crematie zal de begrafenisondernemer 
eerst een tweede vaststelling van natuurlijk overlijden moeten laten uitvoeren door een geneesheer.

 

De universiteiten kunnen een lichaam weigeren onder bepaalde voorwaarden:

  • Bij laattijdig verwittigen en bezorgen van het lichaam;
  • Indien er een medico-legale autopsie heeft plaatsgevonden;
  • Zwaar beschadigde lichamen (recent ongeval of een operatieve ingreep) omdat de conserveringsmethode dan niet zou kunnen toegepast worden;
  • Bij een voorgaande orgaantransplantatie;
  • Bij een overlijden door Covid19;
  • Bij overlijden in het buitenland

Bron: Funebra

Delen